گفت و گوی شعله پاکروان با روزنامه اشپیگل: گاهی اوقات از شدت ترس ناتوان می‌شوم

مادر ایرانی دختر محکوم‌به مرگ: گاهی اوقات از شدت ترس ناتوان می‌شوم.
تیم خبری کمیته بین‌المللی علیه اعدام: طبق آخرین گزارش رسیده شعله پاکروان مادر ریحانه جباری گفت‌وگویی با روزنامهاشپیگل آنلاین داشته است. پاکروان در رابطه شیوه محاکمه ریحانه در بخشی از این گفت‌وگو گفته است:«دادگاه به‌جای اینکه به نکات اصلی این پرونده که به نجات ریحانه کمک می‌کردند بپردازد، توجه خود را به نکات پیش‌پاافتاده و مضحکی مثل درست نبودن حجاب ریحانه در برابر خانواده سربندی که همگی چادر مشکی به سر داشتند یا موضوعات سطحی دیگری مثل رفتار مدرن ریحانه که ظاهراً خلاف طبع مذهبی و سنتی قاضی پرونده و خانواده سربندی است، معطوف می‌کند. ما ریحانه را در جوی آزاد و مدرن تربیت کردیم و او همان‌طور رفتار می‌کند که تربیت‌شده است.»
ترجمه گفت‌وگوی کامل شعله پاکروان با روزنامه اشپیگل آنلاین:
ریحانه جباری زن جوانی است که مردی که قصد تجاوز به او داشت را با ضربه چاقو از پای درآورد و به مرگ محکوم شد. مادر او شعله پاکروان مدعی است که دستگاه قضایی ایران به صورتی خیلی سریع و غیرمعقول ریحانه را گناهکار اعلام کرده است.
شعله پاکروان سال‌هاست که برای نجات دخترش می‌جنگد. دختر ۲۶ ساله او ریحانه جباری ۷ سال است که در زندان به سر می‌برد. دستگاه قضایی ایران او را به قتل عمد متهم کرده است درحالی‌که خود ریحانه ادعا دارد که از خود در برابر قصد تجاوز سربندی دفاع کرده است. حکم ریحانه می‌بایستی تا آخر ماه سپتامبر به اجرا درمی‌آمد، اما ظاهراً به علت فشارهای بین‌المللی حکم اعدام به تعویق افتاده است و خانم پاکروان، زمان اندکی به دست آورده است که زندگی دخترش را نجات دهد.
اشپیگل آنلاین در تماس با مادر ریحانه به کمک مترجم به مدت یک ساعت و نیم با او مکالمه تلفنی کرده است. برخی اظهارات خانم پاکروان قابل‌اثبات نیست اما نهایتاً با اطلاعاتی که از سازمان‌هایی چون عفو بین‌الملل، اتحادیه اروپا و سازمان ملل درباره این موضوع در دسترس است، این صحبت‌ها هم‌خوانی دارد. بنا بر قانون جزایی ایران نجات جان ریحانه بستگی به بخشش خانواده مقتول دارد که ظاهراً خانواده سربندی به رضایت تن در نمی‌دهد.
 اشپیگل: آخرین بار کی با دخترتان تماس داشتید؟
پاکروان: آخرین بار ریحانه را روز یکشنبه دو هفته پیش ملاقات کردم. امروز صبح ده دقیقه با او تلفنی صحبت کردم.
اشپیگل: حال دخترتان چطور است؟
پاکروان: ظاهراً حالش خوب بود و به اعصابش مسلط بود. داره یواش‌یواش در زندان به یک فیلسوف تبدیل میشه. ما باهم درباره معنی آزادی صحبت کردیم. اون گفت: آزادی مثل یک تاج روی سر می مونه تا وقتی‌که درخطر نیستیم تا وقتی‌که در چند قدمی اعدام قرار نداریم نمی‌دونیم که روی سر مونه اما به‌محض اینکه توی هم‌چین موقعیتی گرفتار میشیم تازه می‌فهمیم که چه تاجی از روی سرمون افتاده.
 اشپیگل: آیا در پرونده ریحانه پیشرفت تازه‌ای اتفاق افتاده؟
پاکروان: در ابتدا حکم اعدام ریحانه در روندی سریع و غیرمعمول صادر شد. او ناگهان بدون هیچ هشدار قبلی و بدون اینکه به او گفته شود به چه دلیلی، به زندان دیگری منتقل شد و به او گفته شد که به‌زودی اعدام می‌شوی. فشارهای بین‌المللی باعث باطل شدن حکم اعدام نشد. بلکه آن را به تعویق انداخت. یک مقام مسئول زندان گفته بود که تابه‌حال چنین چیزی در طول ۳۵ سال گذشته سابقه نداشته است.
اشپیگل: الآن موقعیت چطور است؟
پاکروان: ۱۲ روز گذشته برای ما خیلی دشوار بود. رییس دادگستری مصطفی پورمحمدی در یک مصاحبه اعلام کرد که حکم ریحانه فقط برای مدتی به تعویق افتاده است اما او باید در موعد مقرر اعدام شود. آدم می‌تواند تصور کند که در این مدت و تا رسیدن موعد مقرر چه بر ریحانه گذشته است. او به من گفت اگر امروز و فردا هم طبق روال سپری شود خوشحال خواهم شد که هنوز زنده‌ام اما مامان می‌ترسم که هرلحظه سر برسند و من رو برای حکم اعدام منتقل کنند.
اشپیگل: بعدازاین چه؟ پرونده چطور پیش خواهد رفت؟
پاکروان: ما هنوز نمی‌دانیم. چون از طرف مقامات پرونده هنوز خبری دریافت نکرده‌ایم. بر طبق گفته وکیل مدافع ظاهراً تا آخر ماه سپتامبر می‌بایستی پرونده ریحانه بسته می‌شد اما بااین‌وجود قبل از این مهلت ریحانه را برای حکم اعدام منتقل کرده‌اند. ما نمی‌دانیم که پرونده ریحانه اصلاً موردبررسی قرار می‌گیرد یا نه! ما دیگر به دستگاه قضایی ایران اعتماد نداریم.
اشپیگل: چرا؟ می‌توانید مثالی بزنید؟
پاکروان: آن‌ها دروغ‌گو هستند. وقتی ریحانه را دستگیر کردند به مدت دو ماه در سلول انفرادی تنگ و نمناکی بدون امکان ارتباط با خانواده یا وکیل زندانی بود. در این مدت مرتب به او گفته می‌شده که از طرف خانواده‌اش طردشده چون آن‌ها او را قاتل می‌دانند. دستگاه قضایی ایران او را سریعاً و به‌طور غیرمعمولی گناهکار شناخت.
اشپیگل: چطور دستگاه قضایی ایران این حکم را صادر کرد؟ بر چه اساسی؟
پاکروان: دادگاه به‌جای اینکه به نکات اصلی این پرونده که به نجات ریحانه کمک می‌کردند بپردازد، توجه خود را به نکات پیش‌پاافتاده و مضحکی مثل درست نبودن حجاب ریحانه در برابر خانواده سربندی که همگی چادر مشکی به سر داشتند یا موضوعات سطحی دیگری مثل رفتار مدرن ریحانه که ظاهراً خلاف طبع مذهبی و سنتی قاضی پرونده و خانواده سربندی است، معطوف می‌کند. ما ریحانه را در جوی آزاد و مدرن تربیت کردیم و او همان‌طور رفتار می‌کند که تربیت‌شده است.
اشپیگل: به کمک‌های بین‌المللی امید دارید؟
پاکروان: من به مردم امید دارم، اعتقاددارم که آن‌ها حتماً می‌توانند خودشان را حتی برای لحظه‌ای در موقعیت ریحانه و خانواده ما قرار دهند و احساس ما را تا حدودی درک کنند. به امید رژیم ایران و نهادهای دیگر نیستیم چون موضوع ریحانه سیاسی نیست.
اشپیگل: هفت سال است که ریحانه دربند است. آیا امید دارید که روزی آزاد شود؟
پاکروان: انسان به امید زنده است. من همیشه امید دارم که ریحانه روزی آزاد شود و برای رسیدن آن روز تمام توانم را به کار می‌برم. موقعیت‌هایی بود که چندین شب خواب نداشتم و ناله و زاری و احساس تنهایی تنها همدم ما بوده. بعضی‌اوقات از شدت ترس ناتوان می‌شدم. در این مدت قوی‌تر شدیم.
کمیته بین المللی علیه اعدام

۱۳ اکتبر ۲۰۱۴